EAA - Electronically-Assisted Astronomy - algemeen


“Volautomatische astrofoto-machine”.

Toegegeven, het bekt niet echt goed: “volautomatische astrofoto-machine”. En toch is dit de beste omschrijving voor deze nieuwe generatie toestellen! We stappen hierbij volledig af van het idee dat je nog fysiek door een telescoop moet kunnen kijken. Meer en meer amateur-astronomen gebruiken hun telescoop sowieso al voornamelijk om de hemel te fotograferen – dus eigenlijk was dit een evidente volgende stap.

Met een meer algemene term (die ook bvb. restlichtversterkers en aanverwanten zou kunnen omvatten) spreken we van EAA: Electronically-Assisted Astronomy.

De Franse start-up Vaonis was de pionier: enkele gedreven jonge ingenieurs brachten eind 2019 de Stellina uit. Een soort robot die volautomatisch de sterrenhemel fotografeert. Het “ding” ziet er trouwens ook helemaal niet meer uit als een telescoop: het is een mooie witte vierkante buis tussen twee robuuste armen, met aan de voorkant wel een netjes ingewerkte 80mm lens (in de betere ED-kwaliteit). En verder enkel nog één knop om het toestel aan te zetten, lekker minimalistisch.

Al de rest gebeurt volautomatisch, gestuurd vanuit je smartphone of tablet. De Stellina gaat:

  • zelf zijn weg vinden aan de sterrenhemel (mede dankzij de GPS van je smartphone)
  • verifieert bovendien of die positie ook klopt (via “plate-solving”, dus kijken of de sterretjes in beeld ook overeenkomen met de ingebouwde catalogus)
  • gaat zelfstandig de camera scherpstellen
  • en begint dan beeldjes te schieten, die dan netjes “gestackt” (opgeteld) worden tot de gebruiker oordeelt dat het goed geweest is…

De Stellina van Vaonis, waarmee het allemaal begon...
“The original”: de Stellina van Vaonis was het eerste toestel van deze aard – gebouwd rond een héél kwalitatieve 80mm-lens (foto Pieter Festjens)

 

Op zich niks nieuws allemaal: héél veel amateurs hebben dezer dagen al een opstelling die al deze puntjes zelfstandig afhandelen. Maar dan als een combinatie van toestellen en accessoires: een montering met Goto-mogelijkheid, een aparte autofocus, een extra autoguider, en dat alles gestuurd vanuit laptop of zelfs smartphone. Maar wat de Stellina zo innovatief maakte: deze had alles intern ingebouwd, en werkt dus “out-of-the-box”. Ook wie niet de minste ervaring heeft met sterrenkijken (laat staan astrofotografie) kan hiermee de eerste avond al perfect geslaagde opnames maken – zoals één van onze cursisten demonstreerde!

 

Opname M42 Pieter Festjens
Eén van onze cursisten (Pieter Festjens) kocht begin 2020 een Stellina, en maakte de eerste avond al deze prachtopname van de Orionnevel (M42)... zonder de minste ervaring met telescoopgebruik noch astrofotografie!