Stand van zaken i.v.m. ons telescoopkoepelproject voor 50 jaar MIRA

Begin juli, tijd voor een nieuwe update rond ons ambitieus telescoopproject '50 jaar MIRA'.

Koepel: montage

Op 2 mei werd de nieuwe koepel op ons dak geplaatst, en tenzij u op een andere planeet leefde kan u dat onmogelijk ontgaan zijn. De pers was immers heel prominent aanwezig: cameraploegen van VRT, VTM en Ring-TV, vele radiozenders en kranten, en ook het persbureau Belga zorgden daar voor.

Het was dan ook een bijzonder spectaculaire en fotogenieke gebeurtenis! Vorig jaar waren we al onder de indruk van de hijskraan die de firma Sarens inzette om de oude koepel te verwijderen, maar de machine die ze nu inzetten was nog van een heel ander kaliber - de verantwoordelijke deed trouwens tamelijk geringschattend over de kraan die hij toen gebruikte “een camion met een stok op” :-).

Eerst werd het grote en vooral loodzware metalen onderstel hoog de lucht in getakeld, waarna het vlekkeloos over ons terras zweefde om met een precisie van nauwelijks enkele centimeter op de juiste plaats en de juiste hoek terug neer te dalen. Meer speling was er immers niet: aan de ene kant wachten immers de glazen wanden van onze telescoopopslag, aan de andere kant zouden de dakpannen van ons clubhuis gesneuveld zijn. En de juiste hoek was noodzakelijk, zodat de deuren en bijhorende trappen niet zouden uitgeven op een muur of een andere wand...

Na een laatste verificatie van de hijskettingen en dito kabels kwam het grote moment: om 11h02m kwam de grote stralend witte koepel van de grond, om op zijn beurt met een even grote precisie terecht te komen op zijn onderstel. Zenuwslopende en bloedstollende minuten voor ons en de Poolse constructeur, maar de ploeg van Sarens bleef er ijzig klam onder. Duidelijk dagelijkse kost voor deze professionals!

Wat vooraf ging: in de vorige nieuwsbrief kon u al lezen dat de leverdatum opeens toch concreet werd. En inderdaad, op 27 april kwam een gigantische aanhangwagen de Abdijstraat ingedraaid (met de nodige moeite overigens, en na een onsuccesvol omwegje langs het centrum van Grimbergen - GPS en vrachtwagens gaan niet altijd goed samen).

Vijf ijverige Polen (de eerste dagen ook nog eens geholpen door die vrachtwagenchauffeur) werkten dan vijf dagen lang onder een vaak druilerige hemel aan de assemblage van de onderdelen, die dan (zie hoger) op 2 mei op het waarnemingsterras gemonteerd werd.

Wat nadien kwam: de producent had verwacht nadien nog twee dagjes te moeten werken om alles af te stellen, en de motoren + elektronica te installeren. Maar dat viel lelijk tegen: die twee dagjes werden uiteindelijk toch een volle week, en zelfs toen stond het nog niet allemaal op punt…

Enkele problemen konden wijzelf al wegwerken of verbeteren, en ondertussen kwamen zijzelf ook nog een dagje langs: op weg van Barcelona en Toulouse (twee kleinere koepels) naar Polen was België voor hen blijkbaar maar een kleine omweg. Dappere kerels, die Polen!

Er is zeker nog ruimte voor verbetering, maar het draaien en openen van de koepel werkt nu zo te zien feilloos…

Koepel: afwerking en inrichting

Ondertussen stonden wijzelf natuurlijk ook niet stil:

• De betonnen sokkel werd reeds gegoten vooraleer de koepel er kwam, maar ondertussen monteerden we daar ook de nieuwe montering op.
• Elektriciteitsaansluitingen en netwerkaansluitingen kwamen er zowel midden in de koepel (de centrale zuil) als aan de wand ervan.
• Een 15 meter lang LED-snoer (netjes weggeborgen) zorgt voor niet-storende rode nachtverlichting.
• Ondertussen staat er ook al een heel groot tv-scherm klaar om gemonteerd te worden tegen de binnenwand van de koepel. Op bewolkte dagen kunnen we daar archiefbeelden tonen gemaakt met onze diverse telescopen, op heldere momenten kunnen we eventueel live beelden tonen via één van de secundaire telescopen die parallel gaan staan aan de nieuwe kijker.
• Ook aan de veiligheid werd gedacht: kippengaas zal er voor zorgen dat er geen handen in gevaar komen bij de draaiende koepel. Eenvoudig maar efficiënt!
• En tot slot werden er ook 7 dubbele klapstoelen besteld: wie minder goed te been is zal daar met plezier gebruik van maken. Compact maar erg stevig: ze worden immers ook gebruikt in de tribunes van voetbalstadions. Wellicht worden ze eind deze maand geleverd.

Nieuwe telescoop: helaas uitstel

We hoopten de nieuwe telescoop nog voor de zomervakantie te mogen ontvangen, maar we zullen nog even geduld moeten hebben. Volgens de producent zal het wellicht eind augustus of zelfs begin september worden: dergelijke grote en nauwkeurige spiegels polijsten is nu eenmaal geen bandwerk, maar wordt met de hand geretoucheerd!

Nog even geduld dus, first light zal daarom wellicht zijn voor de objecten aan de herfst- en winterhemel…

Spectroscoop:

Goed nieuws daarentegen betreffende het laatste luik van dit project: de eindwerken voor het middelbaar onderwijs. Via één van onze collega’s bij de Gentse Volkssterrenwacht (en ook verbonden aan de afdeling sterrenkunde van de universiteit aldaar) konden wij de spectroscoop die we op het oog hadden tweedehands aanschaffen maar in perfecte nieuwstaat. Dankzij het aanzienlijke bedrag dat we hiermee uitspaarden konden we een tweede camera bijkopen voor dit project (een zogenaamde “guiding camera”, om de bestudeerde sterren netjes midden in beeld van de kijker te houden).

Nu enkel nog een geschikte laptop vinden voor het project, en dan mogen de geïnteresseerde studenten zich beginnen aanmelden!

Tekst: Philippe Mollet, 05/07/2018