Parque de las Ciencias

Waar, wat en hoe?

Het Parque is gelegen te Granada, één der belangrijkste toeristische steden in het zuiden van Spanje. Granada is mooi gelegen aan de voet van de Sierra Nevada, waar zelfs in het hart van de verzengend hete Spaanse zomer nog sneeuw te zien is. Het bevindt zich een vijftigtal kilometer landinwaarts van enkele der drukste costas (Costa del sol, Malaga, Almeria, ...). De meeste toeristen bezoeken Granada omwille van de onbeschrijflijk mooie monumenten uit de Moorse tijd (het Alhambra!). Met dit "Parque de las Ciencias" heeft U als amateur-wetenschapper nu een extra reden om Granada aan te doen wanneer U de lekker-lui-vakantie aan de kust beu bent.

Het museum is van recente datum (1996): de meeste toestellen en opstellingen zijn dan ook nog in prima staat. Dit is van het grootste belang voor een instituut dat zich uitdrukkelijk profileert als een interactief museum: in tegenstelling tot veel plaatsen geldt hier de leuze "aanraken mag wel". De algemene opzet doet wat denken aan "La Vilette" in Parijs, of het "Eksperimentarium" te Kopenhagen. Niet te verbazen dat beide ook vermeld worden in het dankwoord vooraan in de gids.

Het bezoek

Tijdens de hete Spaanse zomermiddag was het een verademing om het museum binnen te stappen: buiten staan een paar fonteintjes, maar het museum zelf is uitgerust met een goedgesmeerde airconditioning.

In de inkomhall staat een voor ons bekend object: een indrukwekkende, 12 meter grote slingerproef van Foucault, die net als op MIRA in beweging gehouden wordt door een elektromagneet. Om de draaiing van de slinger (en dus van de Aarde) sneller zichtbaar te maken staan rondom de proef kegels opgesteld die door de slinger worden omgeworpen. Op MIRA stelden we vast dat veel bezoekers moeilijk begrijpen waarom de slingerrichting als enige niet meedraait met de Aarde. In het Parque staat daartoe een tweede opstelling: een slinger staat gemonteerd op een excentrisch draaiende tafel. In welke richting en hoe snel men die laatste ook laat draaien, de slingerrichting behoudt zijn zelfde oriëntatie ten opzichte van het gebouw.
Voor wie voor het eigenlijke bezoek zijn hersenen wil opwarmen, staan in dezelfde hall ook een aantal "hersenbrekers": een aantal wiskundige en aanverwante spelletjes (zoals de bekende toren van Hanoi).

Het museum is onderverdeeld in een vijftal rubrieken: de bovenvermeldde Hall, maar ook het Universum, de Biosfeer, Eureka, Perceptie en Explora. Dit laatste hebben we niet kunnen bezoeken: het is strikt voorbehouden voor wie tussen de 3 en 8 jaar oud is! Een heleboel proefjes en beeldschermen laten hen kennismaken met de beginselen van optica (spiegels,..), wind en geluid.

De verschillende zalen

Perception

Perceptie gaat natuurlijk over de manier waarop wij waarnemingen registreren, maar ook over de fouten en illusies die daarbij optreden. Interessant voor ons zijn een aantal opstellingen die de principes van de lenzen en spiegels uitleggen (bolle-holle-combinaties van beide, breking, sterkte van lenzen, ...). Een heel lange flexibele plastic buis demonstreerde de geluidssnelheid: spreek in het ene uiteinde, en luister aan het andere. Het is heel verwarrend om Uw eigen woorden met een fractie van een seconde vertraging te horen. Dat geluid (in tegenstelling tot het licht) niet doorheen het vacuüm kan, wordt gedemonstreerd met de klassieke wekker in een vacuümklok.

Eureka

De Eureka-zaal laat toe proefondervindelijk een aantal fysische fenomenen te ontdekken. De logische gang van zaken is dat U start bij de "Eenvoudige toestellen": hefboom, hellend vlak en schroef: het zijn allemaal toestellen die reeds sinds de Oudheid worden gebruikt. Daarna volgen de katrol, tandwielen, boogbruggen, de giroscoop, hydrostatische druk, de Wet van Archimedes (U weet wel: de originele "Eureka"), Venturi-effect (waarom vliegen vliegtuigen?), druk versus snelheid in buizen, viscositeit en elektriciteit.

Biosfeer

Dit is veruit de grootste zaal, die trouwens centraal gelegen is. Opmerkelijk is het groot aantal maquettes en animaties die hier opgesteld staan. Het start met (hoe kan het ook anders) ons zonnestelsel, om de Aarde te lokaliseren. Dan wordt overgestapt naar de Aarde als geheel: samenstelling, verschillende lagen, maar ook de activiteit: aardbevingen, vulkanisme, erosie, afzettingen, enzovoort. Door de platentektoniek verwijderd Amerika zich van Europa (ongeveer één centimeter per jaar): een grote teller houdt bij hoever beide uiteenstaan.

Een van de effecten van de dagelijkse aardrotatie is de Corioliskracht: een persoon aan de evenaar legt een veel grotere reële afstand af dan iemand op onze breedtes. Wie van breedteligging verandert komt dus in een zone terecht die sneller of trager beweegt. Dat veroorzaakt oa. cyclonen en anticyclonen, de kromming van de grote Siberische rivieren en dergelijke. Dit wordt uitgelegd met behulp van een draaiende ronde "gootsteen". De horizontale kraantjes spuwen hun water naar binnen of naar buiten, door de draaiing wordt de waterstraal afgebogen. Een interessante aanvulling bij de slingerproef van Foucault. Deze opstelling kadert in een groter geheel, handelend over Weer en Klimaat (de waterkringloop, straling, ...).

Vanaf dan start het gedeelte biologie: zowel planten als dieren, maar ook de mens en de menselijke bewoning worden hier ingepast. Vaak wordt ook uitdrukkelijk verwezen naar lokale toestanden: erosie en verwoestijning in Andalusië, de Sierra Nevada als voorbeeld voor tektoniek en gebergtes, de plaatselijke fauna en flora.

Zoals het past heden ten dage wordt ook aandacht besteedt aan de vervuiling samenhangend met onze moderne consumptiemaatschappij, waarbij uitdrukkelijk wordt vergeleken met de toestand in de derde wereld (Afrika ligt immers op nauwelijks een boogscheut van Granada!).

Besluit

Dit is een museum op mensenmaat. Vergelijkbare instellingen (Parijs, Kopenhagen, Londen, ...) hebben een veel uitgebreider aanbod, maar men verdrinkt er zowat in het aanbod. Zowat alle opstellingen zijn actief, zodat de kinderen zich ook zeker niet zullen vervelen. Een aantal opstellingen zijn nogal sterk toegespitst op de lokale situatie. Dit kan echter geen bezwaar zijn, zeker gezien Uw vakantiestemming.

De beschrijvingen bij de toestellen zijn gelukkig ook in het Engels uitgevoerd, wat in Spanje eerder een uitzondering is. De bezoekershandleiding is dat helaas niet. Bij sommige opstellingen zou wat meer uitleg mogen, terwijl het bij een aantal andere juist veel te langdradig is.

Adres

Avd. del Mediterráneo s/n
18006 Granada
Tel: 958 / 13 19 00 - Fax: 13 35 82
Wie met het openbaar vervoer reist kan bus 4, 5, 10 of 11 nemen vanaf Plaza Las Americas (nabij het station).

Openingsuren

Het Parque de las Ciencias is elke dag geopend van 10h tot 19h, behalve op maandag (sluitingsdag), terwijl het op zon- en feestdagen reeds om 15h sluit. Helaas is het ook, gesloten tussen 20 augustus en 12 september.

Prijs

In principe betaalt U 350 peseta's per persoon, waarbij eventueel nog 150 Pta bijkomt voor een bezoek aan het planetarium. Kortingen zijn er voor groepen, jongeren (<18 jaar) en ouderen (>65 jaar).

Vanaf dan start het gedeelte biologie: zowel planten als dieren, maar ook de mens en de menselijke bewoning worden hier ingepast. Vaak wordt ook uitdrukkelijk verwezen naar lokale toestanden: erosie en verwoestijning in Andalusië, de Sierra Nevada als voorbeeld voor tektoniek en gebergtes en de plaatselijke fauna en flora.

Wie de Spaanse taal machtig is, kan meer informatie vinden op de website van het Parque de las sciencias.